Η ρήξη του υπερακανθίου τένοντα είναι μία από τις πιο συχνές παθήσεις του ώμου, η οποία προκαλεί πόνο, δυσκαμψία και απώλεια δύναμης στο χέρι. Ο υπερακάνθιος τένοντας αποτελεί τμήμα του στροφικού πετάλου (rotator cuff), ενός συνόλου τεσσάρων τενόντων που σταθεροποιούν τον ώμο και επιτρέπουν την ομαλή του κίνηση. Όταν υποστεί φλεγμονή ή ρήξη, ακόμη και οι καθημερινές κινήσεις –όπως το ντύσιμο ή η ανύψωση αντικειμένων– γίνονται δύσκολες και επώδυνες.
Ας δούμε αναλυτικά τα αίτια, τα συμπτώματα και τις σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές.
-
Τι είναι ο υπερακάνθιος τένοντας
Ο υπερακάνθιος είναι ένας από τους τέσσερις μυς του στροφικού πετάλου του ώμου (μαζί με τον υπακάνθιο, τον ελάσσονα στρογγύλο και τον υποπλάτιο μυ). Ο τένοντάς του ενώνεται με το βραχιόνιο οστό και επιτρέπει την ανύψωση του χεριού και τη σταθεροποίηση της άρθρωσης του ώμου.
Όταν ο τένοντας φθαρεί ή κοπεί, προκαλείται μερική ή ολική ρήξη, ανάλογα με το βάθος και την έκταση του τραυματισμού.
-
Αίτια ρήξης υπερακανθίου τένοντα
Η ρήξη μπορεί να προκληθεί είτε από τραυματισμό είτε από εκφυλιστικές αλλοιώσεις που αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου.
Τραυματικά αίτια
- Απότομη πτώση πάνω στο χέρι ή στον ώμο.
- Απότομη έλξη του βραχίονα (π.χ. άρση βάρους ή τραβήγματα).
- Αθλητικές κακώσεις, ιδιαίτερα σε αθλήματα που απαιτούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις πάνω από το κεφάλι (π.χ. τένις, κολύμβηση, μπάσκετ).
Εκφυλιστικά αίτια
- Φθορά λόγω ηλικίας και επαναλαμβανόμενης χρήσης.
- Κακή στάση σώματος και χρόνια υπέρχρηση.
- Ελαττωμένη αιμάτωση του τένοντα, που οδηγεί σε μειωμένη επούλωση.
- Ανατομικές ιδιαιτερότητες (π.χ. οστεόφυτα ή στένωση του υπακρωμιακού χώρου).
Συχνά, η ρήξη εμφανίζεται σταδιακά και ο ασθενής δεν αντιλαμβάνεται το πρόβλημα παρά μόνο όταν ο πόνος επιδεινωθεί.
-
Συμπτώματα ρήξης υπερακανθίου τένοντα
Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με το μέγεθος και τη βαρύτητα της ρήξης, αλλά τα πιο κοινά περιλαμβάνουν:
- Πόνος στο μπροστινό ή πλάγιο μέρος του ώμου, που επιδεινώνεται τη νύχτα.
- Δυσκολία στην ανύψωση ή στην περιστροφή του χεριού.
- Απώλεια δύναμης και αίσθηση αστάθειας.
- Κρίκοι ή “κλικ” κατά την κίνηση του ώμου.
- Σε ολικές ρήξεις, το χέρι δεν μπορεί να σηκωθεί καθόλου χωρίς βοήθεια.
Αν ο πόνος επιμένει πάνω από 2-3 εβδομάδες, είναι απαραίτητο να γίνει ιατρική εκτίμηση.
-
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται από ορθοπεδικό ή φυσικοθεραπευτή, και περιλαμβάνει:
- Κλινική εξέταση: αξιολόγηση κινητικότητας και πόνου με ειδικά τεστ.
- Υπερηχογράφημα ώμου: γρήγορη και ανώδυνη απεικόνιση της ρήξης.
- Μαγνητική τομογραφία (MRI): η πιο ακριβής μέθοδος για τον εντοπισμό του μεγέθους και της έκτασης της ρήξης.
Η σωστή διάγνωση καθορίζει το είδος της θεραπείας που θα ακολουθηθεί.
-
Θεραπεία της ρήξης υπερακανθίου τένοντα
Η θεραπεία εξαρτάται από τον βαθμό της ρήξης, την ηλικία του ασθενή και το επίπεδο δραστηριότητάς του. Διακρίνεται σε συντηρητική και χειρουργική.
Α. Συντηρητική θεραπεία
Ιδανική για μερικές ή μικρές ρήξεις, περιλαμβάνει:
- Ανάπαυση και αποφυγή κινήσεων πάνω από το κεφάλι.
- Αντιφλεγμονώδη φάρμακα για μείωση του πόνου.
- Φυσικοθεραπεία για ενδυνάμωση των μυών του ώμου και αποκατάσταση της κίνησης.
- Ψυχρά επιθέματα για ανακούφιση της φλεγμονής.
- Εγχύσεις PRP ή κορτιζόνης, όπου κρίνεται απαραίτητο.
Η φυσικοθεραπεία παίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς βοηθά στην αποκατάσταση χωρίς χειρουργείο, εφόσον η ρήξη δεν είναι εκτεταμένη.
Β. Χειρουργική αποκατάσταση
Όταν η ρήξη είναι ολική ή εκτεταμένη, η χειρουργική επέμβαση αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή.
Η επέμβαση γίνεται συνήθως αρθροσκοπικά, δηλαδή με μικρές τομές και κάμερα, ώστε ο χειρουργός να συρράψει τον τένοντα στη σωστή θέση πάνω στο οστό.
Μετά το χειρουργείο:
- Ο ασθενής φορά ανάρτηση για 3–4 εβδομάδες.
- Ακολουθεί πρόγραμμα φυσικοθεραπείας διάρκειας 2–3 μηνών.
- Η πλήρης επάνοδος σε αθλητικές ή έντονες δραστηριότητες γίνεται μετά από 4–6 μήνες.
- Πρόληψη ρήξης υπερακανθίου τένοντα
- Αποφυγή υπερβολικής φόρτισης του ώμου.
- Σωστή στάση σώματος και εργονομία στην εργασία.
- Τακτικές διατάσεις και ενδυνάμωση των μυών του στροφικού πετάλου.
- Προθέρμανση πριν από την άθληση.
- Έλεγχος τραυματισμών και έγκαιρη αποκατάσταση μικρών τενοντίτιδων.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
- Η ρήξη υπερακανθίου μπορεί να επουλωθεί χωρίς χειρουργείο;
Ναι, αν είναι μερική και αντιμετωπιστεί εγκαίρως με φυσικοθεραπεία και ξεκούραση. Σε ολικές ρήξεις, συνήθως απαιτείται χειρουργική αποκατάσταση. - Πόσο διαρκεί η αποθεραπεία;
Σε συντηρητική αγωγή, η βελτίωση φαίνεται σε 4–6 εβδομάδες. Μετά από χειρουργείο, η πλήρης αποκατάσταση χρειάζεται περίπου 4–6 μήνες. - Πώς θα ξεχωρίσω τη ρήξη από μια απλή τενοντίτιδα;
Η τενοντίτιδα προκαλεί ήπιο πόνο που υποχωρεί με ξεκούραση. Αντίθετα, η ρήξη συνοδεύεται από αιφνίδια απώλεια δύναμης και δυσκολία στην ανύψωση του χεριού. - Τι συμβαίνει αν δεν αντιμετωπιστεί η ρήξη;
Η φλεγμονή επιδεινώνεται, ο τένοντας μπορεί να συρρικνωθεί και να χαθεί κινητικότητα στον ώμο. Η έγκαιρη θεραπεία είναι κρίσιμη για αποφυγή μόνιμων βλαβών. - Μπορώ να επιστρέψω σε αθλητική δραστηριότητα μετά τη θεραπεία;
Ναι, αλλά σταδιακά και πάντα με καθοδήγηση φυσικοθεραπευτή. Η ενδυνάμωση του ώμου είναι βασική για να προληφθεί νέα ρήξη.
Συμπέρασμα
Η ρήξη του υπερακανθίου τένοντα είναι ένα συχνό αλλά θεραπεύσιμο πρόβλημα του ώμου, που απαιτεί σωστή διάγνωση, στοχευμένη θεραπεία και υπομονετική αποκατάσταση.
Με την καθοδήγηση ειδικού και τη συστηματική φυσικοθεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς επανέρχονται πλήρως στις καθημερινές και αθλητικές τους δραστηριότητες, χωρίς πόνο και περιορισμό στην κίνηση.